Jako trener często będziesz musiał oceniać zawodników – to nieodłączna część Twojej roli. Czy jednak wiesz, jak robić to w sposób konstruktywny, tak aby budować pozytywne relacje i wzmacniać zaufanie?
Spójrz na diagram obok – przedstawia on schemat, który warto stosować podczas oceniania zawodników. Najważniejsze jest skupienie się na zachowaniu, ponieważ to właśnie ono podlega ocenie.
Co warto oceniać?
Czego unikać?
Jeśli powiesz zawodnikowi: „Jesteś słaby”, to atakujesz jego tożsamość, a nie konkretne zachowanie. Taka ocena może obniżyć jego motywację i wpłynąć na jego samoocenę. Zamiast tego lepiej powiedzieć:
„Dziś Twoja gra nie była na najwyższym poziomie, ale możemy nad tym popracować”.
Taka forma daje zawodnikowi szansę na poprawę, zamiast wpędzać go w poczucie porażki.
Osądzanie kogoś jako osoby nigdy nie jest dobrym pomysłem. Stwierdzenia takie jak:
„Nigdy nie będziesz piłkarzem”
„Nie masz szans na grę na wysokim poziomie”
mogą mieć poważne konsekwencje psychologiczne i w skrajnych przypadkach prowadzić do utraty pewności siebie lub nawet traumatycznych przeżyć.
Jeśli musisz podjąć trudną decyzję o zakończeniu współpracy z zawodnikiem, zrób to z szacunkiem i otwartością. Zamiast zamykać mu drzwi, powiedz:
„Na ten moment nie spełniasz kryteriów naszej akademii, ale być może znajdziesz miejsce, które lepiej odpowiada Twoim umiejętnościom i stylowi gry”.
Taka komunikacja daje zawodnikowi szansę na rozwój w innym środowisku i nie podcina mu skrzydeł.
Ocenianie innych za ich plecami może nieświadomie odbić się również na Tobie. Istnieje psychologiczne zjawisko zwane spontanicznym przenoszeniem cech – jeśli negatywnie oceniasz innych w rozmowach, Twój rozmówca może podświadomie przypisać te same cechy Tobie.
Jeśli mówisz: „Ten zawodnik jest leniwy i nie nadaje się do zespołu”, ktoś może zacząć postrzegać Ciebie jako osobę surową i niesprawiedliwą.
Z kolei pozytywne oceny mogą wzmacniać Twój autorytet. Jeśli doceniasz zawodników, inni będą postrzegać Cię jako trenera, który buduje, a nie niszczy motywację.
Dlatego staraj się unikać negatywnych ocen za plecami. Jeśli masz do przekazania trudną opinię, rób to bezpośrednio i w konstruktywny sposób.
Oceniaj zachowanie, a nie tożsamość zawodnika.
Unikaj zamykających osądów – nie przekreślaj niczyjej przyszłości.
Zamiast mówić, co ktoś robi źle, podpowiadaj, jak może się poprawić.
Uważaj na to, co mówisz o innych – ich cechy mogą podświadomie zostać przypisane Tobie.
Twoim celem jako trenera jest rozwój zawodnika, a nie jego osądzanie. Stosując te zasady, nie tylko zbudujesz lepsze relacje, ale również pomożesz zawodnikom osiągnąć ich pełny potencjał.
